Meer dan 50% van aannemers pessimistisch over woningbouw in 2014

Pas goedgekeurd behoud van woonbonus nog onvoldoende bekend

Nog vlak voor de kerstvakantie heeft de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) haar leden bevraagd over de evolutie van de woningbouw. Meer dan 50% van de ondervraagde aannemers verwachtte voor de komende drie maanden een daling van het aantal orders voor nieuwe huizen en flats terwijl hun orderboekje doorgaans nu al dunner is dan drie maanden geleden. Zij weten de lagere activiteit vooral aan de strengere energie-eisen en bijbehorende meerkosten, de toenemende moeilijkheden om een woning gefinancierd te krijgen en aan de blijvende onzekerheid bij het grote publiek over de woonbonus. Maar die onzekerheid zou nu moeten verdwijnen doordat de Belgische Kamer nog voor de kerstvakantie het financieringsluik van de zesde staathervorming heeft goedgekeurd waarin voor 2014 het onverkort behoud van het huidige systeem van de woonbonus staat ingeschreven.

Voor nieuwe huizen antwoordde 50% dat de huidige activiteit lager is dan drie maanden geleden en 48% dat het aantal orders lager is dan drie maanden geleden. Voor de nabije toekomst waren de aannemers nog pessimistischer gestemd: maar liefst 59% verwachtte een verdere daling tijdens de komende drie maanden. Wat betreft de bouw van nieuwe flats stelde 46% dat de activiteit voorlopig constant gebleven was in vergelijking met drie maanden geleden. Maar op het vlak van orders voor nieuwe flats zag 50% nu al een daling en verwachtte 52% voor de komende drie maanden een verdere daling.

Het enige lichtpunt betreft de woningrenovaties. Renovatieactiviteiten zijn nu al voor 54% van de respondenten erg belangrijk geworden. Ongeveer 52% antwoordde dat het belang van renovatie in de toekomst zal toenemen. Slechts 10% verwachtte een afname en 38% stelde dat het gelijk zou blijven.

In haar enquête vroeg de VCB ook naar de redenen waarom potentiële klanten momenteel afhaken. Meer dan 60% van de aannemers gaf de noodzaak van een grotere eigen inbreng in de financiering van een woning als een heel belangrijke reden aan waarom klanten afhaken. Bijna de helft van de bouwbedrijven verwees naar de blijvende onzekerheid bij kandidaat-bouwers, onder meer over de woonbonus. Alhoewel de federale en Vlaamse regering intussen duidelijk hebben vastgelegd dat de woonbonus in 2014 ongewijzigd blijft, zelfs in wetteksten, raken potentiële bouwers hier maar niet van overtuigd. Circa 29% van de aannemers gaf de verkorting van de looptijden van de hypothecaire leningen als een heel belangrijke reden voor het afhaken van klanten aan en 23% de stijging van de rente.

De VCB vroeg nog de belangrijkste kostenverhogende factoren aan te duiden. Bijna 70% van de aannemers verwees naar het almaar lagere maximale E-peil en de verplichte toepassing van hernieuwbare energie. Deze verplichting gaat in vanaf 1 januari 2014 terwijl vanaf dan het maximaal toegelaten E-peil daalt van E70 naar E60. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de aannemers in de eerste drie maanden van 2014 een verdere verlaging van het aantal orders verwachten.

Minder vergunningen voor huizen in 2013

Ook uit de evolutie van het aantal toegekende bouwvergunningen blijkt dat 2013 geen goed jaar is geweest. Vlak voor de kerstvakantie zijn de cijfers van september bekend gemaakt. Uit deze cijfers blijkt dat tijdens de eerste negen maanden van 2013 ongeveer 8% minder huizen werden vergund dan tijdens de eerste negen maanden van 2012. Weliswaar lag het aantal vergunde flats in diezelfde periode in 2013 ongeveer 5% hoger dan in 2012 en was ook het aantal woningrenovaties met 3% gestegen. Maar dit is onvoldoende om de achteruitgang in de huizenbouw te compenseren.

De VCB verwacht dat het aantal ingediende bouwvergunningen voor huizen en flats naar het einde van 2014 opnieuw zal stijgen. Maar deze stijging zal van zeer tijdelijke aard zijn en is in belangrijke mate te wijten aan kandidaat-bouwers die nog snel een vergunning willen laten indienen om aan de strengere energie-eisen te ontsnappen die vanaf 2014 van toepassing worden. De VCB heeft van een aantal gemeenten kunnen vernemen dat er effectief daarom meer dossiers werden ingediend dan gewoonlijk.

Toch hoopt de VCB dat in 2014 een scherpe terugval van het aantal vergunningsaanvragen kan worden vermeden. In dit verband is het van cruciaal belang dat bij kandidaat-bouwers de onzekerheid over het voortbestaan van het huidige systeem van de woonbonus verdwijnt. Over de woonbonus werd in 2013 heel wat over en weer gecommuniceerd. Maar dat de federale Kamer van Volksvertegenwoordigers het onverkort voortbestaan van de woonbonus tot begin 2015 in een wettekst heeft verankerd, moet de Vlamingen er in 2014 van overtuigen om hun bouwplannen te realiseren.